B-52’ler ve halı bombardımanı

Bir genç havacı düşünün, bir uçakta görev yapıyor. Ancak uçağın yaşı adamın babasından büyük. İşte B-52 Bombardıman Uçağı böyle bir uçak veya yıllar geçtikçe daha da yaşlı olacak…

1950’li yıllardan sonra oluşmaya başlayan “Nükleer Dehşet Dengesi” Amerika Birleşik Devletleri açısından nükleer güçlü denizaltılardan fırlatılan nükleer başlık taşıyan balistik füzeler (SLBM), kara konuşlu ICBM olarak isimlendirilen kıtalararası balistik füzeler ve uzun menzilli stratejik bombardıman uçaklarından oluşmakta idi. (Bkz; HAVA KUVVETLERİ ARA UÇAK ALIMI YAPACAK MI?)

Birinci Bölüm Linki

http://www.kokpit.aero/b52-kalip-bomba

Nükleer bomba taşıyan bu bombardıman uçaklarının tarihi 2.Dünya Savaşı’ndaki B-17’lerden B-29 uçaklarına ve özellikle bunların en meşhuru olan ilk atom bombasını atan B-29 Superfortress’a kadar dayanmakta idi.

Sonraki stratejik bombardıman uçaklarını 6 adet pervaneli motoruna ilaveten dört adet de tepkili/jet motoru ilave edilen dev B-36 “Peacemaker” ve B-50 ile temsil ediliyordu. Ancak B-50 istenilen performansı vermediği gibi B-36 da çok büyük ve verimsizdi.

B-52’NİN DOĞUŞU

Boeing Baş Mühendisi ve tasarım ekibine tüm motorları jet motoru olan bir bombardıman uçağı tasarlamaları söylendiğinde ekip Dayton / Ohio’daydı. Hafta sonu bir otel odasında toplanan ekip, halen B-52 olarak adlandırılan yeni bir sekiz motorlu jet bombardıman uçağını tasarladı (ilk taslak çizimi yani). Sonra balsa ağacından bir ölçekli modeli hazırlandı ve 33 sayfalık bir rapor yazıldı.

Kore savaşında alınan kötü sonuçlar ve buna bağlı doğan ihtiyaç 2.Dünya Savaşı’nın geniş bomba kapasiteli B-29’ları gibi bir bombardıman uçağını yeniden gündeme getirmişti. Ekibin hazırladığı tasarımın Amerikan Hava Kuvvetlerinin onayını almasından sonra kıtalararası menzile sahip stratejik bombardıman uçağı B-52 için ilk 13 adet üretim paketi onay aldı ve ilk B-52A, 5 Ağustos 1954’te uçtu. Dikkat edilirse o zaman işler şimdikinden farklı yürüyormuş. Yani teklife çağrı, ihale, üretici firmaların prototipleri arasında yarış ve kazanan tarafın üretime geçmesi gibi bir yöntem yok.

1952’de 8 adet jet motoru ile Boeing B-52 Stratofortress, “Stratosfer Kalesi” olarak doğan uçak, bugünlere kadar sürekli modernize edilen ve yenilenen versiyonları ile 65 yıldır hizmette olan uzun menzilli stratejik bombardıman uçağı olarak ulaşmayı başardı.

Geniş açılarda dönebilen ana iniş takımları sayesinde dar pistlerde yengeç yürüyüşü yapabilen veya savaş uçaklarının hava savaşında ve yere taarruz için kullandığı 20 mm’lik çok namlulu Vulcan topunu kuyruğunda öz savunma amaçlı bulundurması gibi istisnai ve enteresan özellikleri ile B-52 tarihin en uzun süre serviste kalan bir o kadarda acımasız uçaklarından biridir.

Seri üretimden sonra operasyonel kapasitesine 1955 yılında kavuşan B-52 Stratofortress, 14.500 m servis tavanı ile aslında yüksek irtifada nükleer bombardıman yapan bir stratejik bombardıman uçağı amacı ile tasarlandı. Ancak özellikle Vietnam savaşı ve sonraki savaşlar bir başka deyişle kaderin cilvesi onun nükleer alarm nöbeti tutan bir stratejik bombardıman uçağı olarak tanınmasından ziyade halı bombardımanı yapan ve geçtiği yerleri krater çukurları ile dolduran, şehirleri yakıp geçen uçan bir ejderha olarak tanınmasını sağladı. Öyle ki Afganistan’da da görev yapan B-52 için Taliban milisleri “Her uçağa ve savaş makinasına karşı savaşıp, bazen de gizlenmeye devam ediyorduk. Ancak B-52’yi görünce kaçmaktan başka hiçbir şey düşünemiyorduk” diyorlardı (Kanaatimce B-52’nin 4 çift şeklinde yerleştirilen 8 motorundan geriye 4 duman izi çıktığı için kolayca diğer küçük savaş uçaklarından ayırabiliyor ve 10.000m bile uçsa B-52 geldiğini anlayabiliyorlardı).

Bugün servisteki tek modeli ise 1964 yılında hizmete giren B-52H modeli olan uçak 16.765m maksimum servis yüksekliği, 1014 km/s gibi yüksek sesaltı hızı ve 221.500 kg maksimum kalkış ağırlığı ile 56 m kanat açıklığına sahip bir devdir. Adını daha çok Vietnam Savaşı’ndaki “Halı Bombardımanı” doktrini ile duyuran B-52’ler, her biri 108 adet 227 kg’lık bomba taşıyan 16 uçağın belli bir formasyonda uçarken bombalama yapması sonucu 1728 adet bombanın dar bir alana düşmesi ile boşluksuz ve apansız bir bombardıman etkisi yapmaktadır.

İlk zamanlara nispeten birçok elektronik yeniliğin yanı sıra zaman geçtikçe B-52’nin silah yelpazesi o kadar gelişti ki, nükleer bombalardan ayrı olarak, havadan deniz mayını ve minyatür decoy (Elektronik harp ve sahte hedef maksatlı MALD-J gibi), lazer güdümlü konvansiyonel başlıklı kısa ve uzun menzilli at-unut tarzı bombalar ve nükleer veya konvansiyonel savaş başlığı taşıyan seyir füzeleri AGM-86/142, serbest düşme bombaları, anti-gemi/seyir füzeleri AGM-84 Harpoon ve at-unut tarzı ve kanatlı güdüm kiti olan AGM-154 JSOW, AGM-158 JASSM gibi mühimmatlar kullanılmaya başlandı.

İlk modelleri 6 kişilik mürettebattan oluşan uçağın sonraki modelleri, uçak komutanı da olan birinci pilottan başka; ikinci pilot, radar operatörü, seyrüseferci ve elektronik harp subayı dâhil 5 kişiden oluşmaktaydı. Tüm personel savaş uçaklarındaki gibi fırlatma koltuklarında oturmakta ve tehlike anında kafalarının üstüne denk gelen yerdeki kapaklar fırlatma prosedürü çalıştırıldığında patlayarak açılmakta ve savaş uçaklarındaki gibi fırlatma koltuğu altındaki roketçik ateşlenerek uçaktan güvenle ayrılmaktaydılar. Alt kompartımanda oturan iki kişi ise altlarındaki kapağın fırlatılması sonucu ters yönde yani aşağı doğru fırlatılmaktadır.

Soğuk Savaş boyunca B-52’lerin nükleer bombardımanla görevli olanları Amerikan ana karasındaki bazı üslerde 24 saat boyunca tam yüklü olarak nükleer alarm nöbeti tutmuştur. Hollywood’un dikkatini çeken bu olay birçok filme konu olmuştur. B-52’ler bugün yeniden başlayan Soğuk Savaş’ta da aynı görevi yerine getirmek üzere eğitimlere devam etse de alarm nöbetlerini B-1B uçaklarına bırakmıştır. Yani artık B-52’lerin nükleer saldırı görevi yoktur. Bu görevi B-2 ve B-1B’ye devretmişlerdir.

REKORLAR

İlginç rekorlara da imza atan B-52’ler 65 yıldır hizmette olmalarından başka zamanında ilkleri gerçekleştirmiştir;

• 1957’de 3 adet B-52B dünya etrafında hiç durmadan uçarak rekor kırmıştır. Bu uçuş 49 saat 19 dakika sürmüş ve 140 ton’dan fazla yakıt almasına rağmen 3 kez daha havada yakıt ikmali yapmaları gerekmiştir.
• 1956’da ise Amerikan nükleer denemeleri için kullanan ve Pasifik’te bir ada olan “Bikini Atolu”na havadan ilk hidrojen bombasını atan uçak bir B-52’dir.
• 1991’de 1.Körfez Savaşı’nda ise Amerika’daki üslerinden kalkan B-52’ler 35 saat uçarak Irak’ı bombalayıp geri dönerek rekor kırmıştır. Bu savaşta koalisyon güçlerinin yaptığı bombardımanın ağırlık cinsinde %40’ı B-52’lere aittir.
• Sonradan yapılan modernizasyon ve yeni motorlarla bugün B-52H modeli 13.680km gibi çok çok tatmin edici bir menzile ulaşmıştır. Havada yakıt ikmal kabiliyeti ile de bu menzil sınırsız hale gelmiştir. Ocak 1962’de yakıt ikmali olmaksızın Japonya’dan İspanya’ya kesintisiz uçarak rekor kırmıştır (Tabi bunda dünyanın dönüş yönüne ters uçmasının da etkisi vardır).
• Diğer bir rekorda Eylül 1996 tarihlerinde yaşandı. 2.Körfez Savaşı’nda iki B-52H, 16.000 km boyunca 34 saat havada kalarak Bağdat’a güvenli bir mesafeden 13 adet AGM-86C seyir füzesini Bağdat enerji santralleri ve iletişim tesislerini hedef alarak bıraktı.

YENİ GÖREVLER

Bugüne kadar B-52A’dan, B-52H’a kadar 8 farklı modelinden toplam 744 adet üretilen B-52’lerin Kamboçya’daki insanlık tarihinin en büyük kıyımlarından biri olan meşhur “Halı Bombardımanı” doktrininin uygulayıcısıdır. Zamanla görev profili çok değişen, ilk başta nükleer caydırıcılık amaçlı uçak; Vietnam savaşı ile konvansiyonel bir uçan kaleye dönüşmüş, sonrasında ise seyir füzelerinin gelişmesi ile uçan füze üssü halini almıştır. Üretilip kullanılan ve bugün servis dışı kalmış olan yüzlerce B-52 Arizona çölünde parçalanmayı beklemektedir (Buranın seçilmesinin sebebi ise çöl iklimindeki çok çok düşük nem oranı sayesinde korozyonun çok düşük seviyede kalmasıdır).

Afganistan’da ise çok daha değişik bir misyon ile yakın hava desteği veren küçük savaş uçakları A-10, F-16 ve AV-8B gibi kara birliklerinin desteklemiştir. Bunun için havada yakıt ikmali ile saatlerce devriye gezen B-52’ler yardıma çağrıldığında Taliban mevzilerini yerle bir ederek yakın hava desteği görevini yüksek irtifadan yaparak bir ilki gerçekleştirmiştir. Aslında yakın hava desteği denen kavramı da değiştirmiştir diyebiliriz. Çünkü CAS görevini alçak irtifadan düşük sürat ile değil, yüksek irtifadan yüksek sürat ile yapmıştır.

Günümüzde ise savaş zamanı AGM-84 Harpoon anti-gemi füzeleri ile denizlerde devriye gezebilen B-52’ler havadan satha bu saldırı konseptinin yanında havadan deniz mayını bırakabilir.

Tarihe bakınca ise geniş gövdesi ve kanatları sebebi ile birçok “X” serisi deneysel uçağı taşıyan B-52 aynı zamanda dünya hız rekortmeni (15 Mach ) X-15’i geçmiş yıllarda taşıyıp bırakan uçaktır.

Barış zamanı ise, maliyet etkin bir yaklaşım ile zaten eğitim amaçlı uzun uçuşlar yaptığı için USAF tarafından kendilerine pasifik okyanusunda yaptıkları uçuşlarda uyuşturucu tekneleri, korsanlıkla mücadele amaçlı keşif, deniz kirliliği, kaçak göçmen tekneleri gibi deniz gözetleme görevleri verilmiştir. Bu çok mantıklı görev ile 2 saatte 2 adet B-52, 364.000 kilometre karelik okyanus yüzeyini izleyebilir. Bu göreve uygun B-52H modeli iki elektro-optik görüntü sensörü, ileriye dönük kızılötesi ve gelişmiş hedefleme podları ve sensörleri ile yetenekleri daha da gelişmiştir.

Nitekim okuduğunu bu 2.Bölümü editörümüze göndereceğim gün USAF PACAF komutanlığının bir tweeti hesabıma düştü. Haber göre Andersen Üssünden kalkan B-52 mürettebatı Guam yakınlarındaki bir arama ve kurtarma görevi sırasında altı kano kürekçisinin buldu. Barksdale Üssü bağlısı B-52’ye 25 Haziran 2018’de Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndan bir çağrı geldi. O sırada Pasifik üzerinde rutin bir uçuş yapıyorlardı. Altı yolcu taşıyan bir kano 19 Haziran’da yakındaki Piagailoe Atolü’nden yelken açtıktan sonra kaybolmuştu. B-52 komutanı/1.Pilotu Capt. S. Simpson bir Hava Kuvvetleri bildirisinde olayı anlatırken “B-52 her gün arama ve kurtarma için çağrılmıyor” diyordu.

Üç saatten fazla bir süre aradıktan sonra, mürettebat açık okyanusta sürüklenen kanoyu hem de 19.000 feet yükseklikteyken fark etti. Pilot “Görebildiğimiz küçük bir mucizeydi, çünkü epey bir bulut vardı” dedi (Tabi ki uçağın burnuna H modellerinde takılan hedefleme podları ve kızılötesi kameralar sayesinde. B-52 mürettebatının ekranlarında gördüğü görüntü aşağıda).

EMEKLİLİĞE DAHA ÇOK VAR

B-52H modelinin 2040’ların sonrasına kadar en son olarak 2050 yılına kadar serviste kalması öngörülüyor veya planlanıyor diyebiliriz. Eğer bu gerçekleşirse uçak 95 yıl serviste kalan bir uçak olarak kırılması zor bir rekora daha imza atmış olacak. B-52’nin son hali olan turbofan motorlara sahip B-52H ise ilk uçuşunu 6 Mart 1961’de yapmıştı. Dolayısı ile bu modelin bile en az 55 yıl serviste kalması bekleniyor. Bir önceki model olan “G” modelinden ise 160 gibi yüksek bir sayıda üretilmiştir. Soğuk Savaş sırasındaki Varşova Paktı uçakları, 2.Dünya Savaşı veya günümüz Amerikan savaş uçakları düşünüldüğünde toplan 744 adet B-52 üretimi göze batmayabilir. Ancak söz konusu olan uçağın 84 Milyon USD ortalama birim maliyeti ve devasa büyüklüğü düşünülerse rakamın ve maliyetin çok büyük olduğu anlaşılır.

B-52, sonradan üretilen süpersonik B-1B ve düşük radar görünürlüğüne sahip B-2 üretilene kadar Amerikan Hava Kuvvetlerinin eski yapılanması ile SAC Komutanlığının bel kemiğini oluşturmaktaydı. B-52 tek başına 4-5 taktik bombardıman uçağının taşıdığından daha fazla bomba taşıdığı için daha uzun yıllar hizmet verecek verimli bir bombacıdır. Maksimum kalkış ağırlığı ise 219.610 kg’dır.

Bugün serviste 58 B-52H kalmıştır. Depolarda yedek olarak ise 18 tane faal olarak saklanmaktadır. Yeni modernizasyon programına göre hava kuvvetlerindeki 76 adet Boeing B-52H bombardıman uçağının her birinde bulunan 8 adet Pratt & Whitney TF33 motorlarını değiştirmek için en az 608 yeni turbofan motorla değiştirilmesi öngörmüştür. Böylelikle uçağın yakıt giderinin yüzde 20-40 oranında azaltılması hedefleniyor. 60 yıllık mevcut motorların 2030 sonrası için sürdürülebilir olmadığına karar veren ABD’li yetkililer, Pratt&Whitney’in ‘motorları yenileyelim’ önerisini kabul etmemiştir.

Tarihin en uzun hizmet veren ABD askeri uçağı B-52’nin, 1966’da The New York Times gazetesinde çıkan bir yazıda 1975 yılına kadar emekliye ayrılacaklarını yazıyordu. Ancak bugüne kadar B-1B ve B-2 hizmete girse de B-52 kapasitesinde hali bombardımanı yapabilecek bir alternatifleri olmadı. 1982’de Başkan R.Reagan “B-52 uçaklarımızın birçoğu artık onları uçuran pilotlardan daha yaşlı” dedi. Bugün, babası ve büyükbabası uçağı B-52 uçurmuş olan bir B-52 pilotu olmasına rağmen bu halı bombacısının 2040-50’leri görmesi planlanıyor.

HANGİ CEPHELERDE GÖREV YAPTI?

B-52 Stratofortress uçakları Vietnam Savaşı’nda Vietnam ve Kamboçya’ya karşı, Körfez Savaşı sırasında Irak Cumhuriyet Muhafızlarını yok etmek için ve Kosova’daki Yugoslavya askerlerine (Sırplar) karşı Bosna Savaşı’nda ve 2001’den sonra Afganistan’da Taliban’a karşı kullanıldı. Kasım 2001’de Kabil’in kuzeyinde yapılan ilk bombalamalar ile Taliban cephe hattındaki B-52 saldırılarını başlamış oldu.

Amerikan Hava Kuvvetleri, B-52’nin simgesini sınırsız halı bombardıman uçağından hassas bombardıman uçağına çevirmeye çalıştı ve bunu da başardı. Son yıllarda birçok bombardıman uçağının kanadına eklenen lazer hedefleme/işaretleme bölmeleri, güdümlü “akıllı” bombaları atmalarına izin veriyor. Afganistan’ın üstünde devriye gezen bombacılar yakın hava desteği uçağı gibi görev yaptı ve B-52 filo komutanları kendilerinin “fighters”lar kadar hassas ve doğru isabet kaydeden uçaklar olduğunu iddia etti. (İddia)

Bugün B-52’ler tıpkı Rus Tu-95 Bear bombacılarının İngiltere veya Kaliforniya kıyılarında gövde gösterisi yaptığı gibi Çin’in Güney Çin Denizi üzerinden hak iddia ettiği hava sahasının üzerinde ve Kuzey Kore açıklarında uçmaktadır.

HALI BOMBARDIMANI DOKTİRİNİ/KONSEPTİ VE KAMBOÇYA’DA ÖLEN MİLYONLAR

B-52’ler, her biri 108 adet 227 kg’lık bomba taşıyan 16 uçağın belli bir formasyonda uçarken bombalama yapması sonucu 1728 adet bombanın dar bir alana düşmesi ile boşluksuz ve apansız bir bombardıman etkisi yapmaktadır. Buna “Halı Bombardımanı Doktrini” denmektedir.

1965 yılının sonlarından itibaren, bir dizi B-52D uçağına halı bombalamaları için bomba kapasitesini artırmak amacı ile “Büyük Göbek modifikasyonları” yapıldı. Dış yük, 500 lb (227 kg) veya 750 lb’lik (340 kg) bombalardan 24 adet alacak şekilde kalırken, iç kapasite 500 lb’lik bombalar için 27’den 84’e, 750 lb bombalar için 27’den 42’ye yükseltildi. Değişiklik, 108 bomba kullanarak toplam 60,000 lb (27,215 kg) kapasite yarattı. Böylece modifiye edilmiş B-52D’ler, B-52F’den 22,000 lb (9,980 kg) fazla taşıyabilir hale geldi. 1967 ilkbaharında B-52’ler Tayland’daki U Tapao Havaalanından uçmaya başladı, böylece yakıt ikmali gerekli değildi.

Halı bombardımanında sivil veya nokta hedef hassasiyeti güdülemeyeceği gibi amaç bir bina veya tesis değil, seçilen bir düzlemde (kare şeklinde bir sektörde) birbirine çok yakın bombalar bırakarak, alanı krater çukurları ile kaplamaktır. Böylece hedef alanda hiçbir tesis, insan ve taşıt sağlam kalmayacaktı. Özellikle Vietnam savaşında amaç Vietkong’un ikmal yollarını yok etmek ve tarihin en büyük hukuk, demokrasi ve insan hakları skandallarından birisi olan yıllarca ABD halkından ve senatosundan saklanmış Kamboçya’ya yapılan halı bombardımanı ile tüm destekçileri yok etmek amaçlanmıştı.

İlk başlarda B-52’lerin görevleri nispeten ıssız kesimlerde bulunan şüpheli komünist üsleri bombalamakla sınırlıydı. Bombaları 10.000 metreden bırakan 6 B-52’lik bir saldırı kolu, yaklaşık 5,8 mil genişliğinde, 2 mil uzunluğunda bir “kutu” içindeki neredeyse her şeyi yok etmekteydi.

Savaşın başında 42 adet B-52 Vietnam için görevlendirilmişti. Bununla birlikte gerçekte rakam bunun iki katı idi. Linebacker-2 operasyonlarında 5 B-52 uçaksavar füzeleri tarafından vuruldu. Biri Laos’ta düştü, diğerleri ağır hasarlı olarak üslerine dönmeyi başardı. Toplam 25 mürettebat öldü.

Öncesinde ise yine Vietnam Savaşında 28 B-52F Haziran 1964’te“Güney Körfezi projesi” kapsamında 24 adet 750 lb’lik (340 kg) bomba için harici silah istasyonlarına yerleştirildi. Ek 46 uçağa daha “Sun Bath” projesi kapsamında benzer değişiklikler ile harici silah yükü özelliği kazandırıldı.

1965 yılında ise “Rolling Thunder Operasyonu” başlamıştı. İlk savaş görevi “Arc Light Operasyonu”da 18 B-52F’ler tarafından 18 Haziran 1965’de, 9. ve 441 inci Bombardıman Filolarındaki 30 B-52 tarafından yapılıyordu ki, iki B-52 çarpıştı ve biri düştü. 8 mürettebat öldü. Geriye kalan bombacılardan mekanik sorunlardan geri dönmek zorunda kalanlar oldu. 27 B-52 Stratofortress hedef bölgeye atılması planlanan bombaların %50’sinden biraz fazlasının 19.000 ila 22.000 feet arasında 1-2 iki millik hedef kutu içine attı. Elektrik sorunları olan bir B-52 haricinde diğerleri Guam adasındaki Anderson ve Filipinler’deki Clark Hava üssüne geri döndü. 13 saat süren görev B-52’nin ilk halı bombardımanı idi.

B-52 filosu nükleer yani stratejik bombardıman amaçlı üretilmişti ama Vietnam ve Kamboçya’da 1965 yılından beri kırsal kesimine bombalamaya başladı. Bir pilot, o zaman B-52’lerin hedeflerinin çoğunu yok ettiğini hatta daha fazlasını yaparak “Daha fazlasını yapıyoruz. Maymunları öldürüp, ormanları yakıyoruz” demişti.

1972’de Noel bombalama denilen dönemde B-52’lerin bombalama dalgası, Kuzey Vietnam’daki Hanoi ve çevresinde yüzlerce sivili öldürdü ve ABD’de ülke çapında protesto gösterileri ve uluslararası kınamalara neden oldu.

Vietnam’daki B-52 saldırılarının zirve yaptığı dönem ise 18-29 Aralık 1972 tarihleri arasında idi. 1972’de USAF-SAC B-52 ile ateşkes yolunu açmak ve Kuzey Vietnam’ı barışa zorlamak için Hanoi’ye karşı 11 günlük bir dizi saldırı başlattı. B-52’ler 12 günde 729 sorti uçtu. Hanoi, Haiphong ve diğer hedeflere 15.237 ton bomba attılar.

Bugün B-52’lerden atılan ve patlamamış bombalardan kırsal kesimde köylerde toprağa gömülü olanlar kazara köylüler tarafından patlatılmakta ve savaş bittikten kırk küsur yıl sonra bile sakat kalanlar olmaktadır.

KUZEY VİETNAM, 1972: NOEL’DE HANOİ SALDIRISI

B-52 uçaklarının şimdiye kadarki en büyük bombardıman kampanyası, 40 yıl önce ABD’nin çoğunlukla Hanoi olmak üzere Kuzey Vietnam’a en az 20.000 ton bomba attığı Noel’de gerçekleşti. 1000’den fazla Vietnamlı öldü ancak bazıları saldırının bir ay sonra ABD’nin savaşa katılmasına neden olan anlaşmayı imzalamasına yardımcı olabileceğini iddia etti.

Linebacker II Operasyonu, Başkan Vekili Richard Nixon’un Vietnam Savaşı’nın bitişini hızlandırmaya çalışmasıydı. Çünkü Vietkong’un büyüyen gücü ABD’li kara birlikleri arasında ağır kayıplara neden oldu. Kuzeydeki düşmüş pilotların yakalanıp işkence edilmesi, düzenli olarak televizyonda izleniyordu. Bu durum Washington için bir utanç kaynağıydı. Nixon askerleri eve getirme baskısı altındaydı. Aynı zamanda, Paris’te savaşan taraflar arasında uzun süren görüşmeler olumsuzlukla sonuçlandı. Kuzey komünist hükümeti temsil eden Le Duc Tho tutukluların terörist olduklarını reddetti ama ABD dışişleri bakanı müzakereci Henry Kissinger ile güneydeki hükümet arasındaki ilişki gerildi. Dolayısıyla Amerikalılar belirleyici bir karar almaya karar verdiler.

18 Aralık akşamı 129 adet gibi korkunç bir sayı ile B-52’ler Hanoi üzerinde kükredi. Her biri tonlarca bomba taşıyan bombacılar üç uçak içeren ardışık dalgalar halinde formasyona geçtiler. Binlerce metre aşağıda, sirenler çaldı ve Hanoi sakinleri katliamdan kaçmak için barınaklara girme yarışına başladı.

KAZALAR, DÜŞÜRÜLENLER, KIRIMLAR

22 Kasım 1972’de U-Tapao’dan bir B-52D’ye (55-0110), Vinh üzerinden yapılan bir baskın esnasında SAM isabet etti. Mürettebat, Tayland üzerinden hasar gören uçakları terk etmek zorunda kaldı. Bu, düşman ateş tarafından düşürülen ilk B-52 idi.

Vietnam savaşı ve 1965 ila 1973 yılları arasında B-52’ler Güney Asya’da 126.615 sorti uçtular. Bu operasyonlar sırasında toplam 32 B-52 düştü. Bunları 17 tanesi düşman ateşi ile,12 tanesi ise operasyonel sebeplerle düştü. Düşman ateşinin en az 10 adedini ise SAM yani karadan havaya uçaksavar füzelerine aitti olduğu teyit edildi.

GELECEK

USAF mevcut 20 adet B-2 ve 62 adet B-1 filosunun modernize etmek için yeni hayalet uçak olarak tanımlanan ve B-2’nin yerine yapılan B-21’lerden yaklaşık 80-100 adet almayı planlıyor. USAF Sekreteri Heather Wilson, kongre tarafından onaylanırsa geleceğin filosunun B-52 ve B-21’ler üzerine inşa edileceğini söyledi. Böylece bombardıman filosunun dörtte biri düşük radar görünürlük yani stealth özelliğine sahip uçaklardan oluşacak. B-21’ler nükleer ve konvansiyonel saldırı görevli olurken, B-52’ler nükleer saldırılar dışındaki görevlere atanacak.

B-52’lere yeni motor alma süreci ise, 8 adet Pratt & Whitney TF-33 motorlarını yeni motorlarla değiştirmeyi, en az tasarım değişikliği ile motor sayısını da 8’den 4’e düşürmeyi hedefliyor. Yani B-52’ler gelecekte 8 değil, 8 motordan daha güçlü 4 motorlu olabilir. Böylelikle uçağın yakıt giderinin yüzde 20-40 oranında azaltılması hedefleniyor. Yeni motorların uçağın kalkış performansını ve silah taşıma kabiliyetlerini değiştirmemesi, motor değişiminin aynı zamanda B-52H’nin elektrik güç sisteminin yenilenmesini, yeni jeneratörler ve yeni elektronik destekleme kablolarının kurulmasını içermesi bekleniyor.

BOMBA/FÜZE (MÜHİMMAT) TAŞIMA KAPASİTESİ

Havadan-Karaya Füze : 20 x AGM-69 SRAM, 20 x AGM-86 ALCM, 8 x AGM-84 Harpoon, 4 x AGM-142 Popeye (B-52H)

20 x AGM-86C CALCM, 20 x AGM-129 ACM, 20 x AGM-154 JSOW, 20 x AGM-158 JASSM

Nükleer Bomba : 8 x B61, 8 x B63, 8 x B83, 20 x ALCM, 12 x SRAM, 12 x ACM

Klasik Bomba : 51 x Mk-36/59/62/82, 18 x Mk-20/84, 12 x Mk-52, 8 x Mk-41/55/56/60/65, 51 x CBU-52/58/71,

30 x CBU-87/89/97, 51 x M117

Silah istasyonu; 1 dahili gövde içi bomba bölümü + 4 harici kanat altı paylonlar.

VİETNAM SAVAŞINDAKİ İNSANİ KAYIPLAR

B-52’nin sebep oldukları dahil tüm savaş unsurları, araçları ve taraflarının iştiraki ile savaşın toplam insani faturası ise şöyle;

ABD ve Müttefikleri;

Güney Vietnam                      : 300 Bin ölü ve 1 Milyon 700 bin yaralı.

Laos Krallığı               :           30 Bin ölü

Güney Kore                            : 5 Bin ölü ve 3 Bin yaralı

ABD                                        : 60 Bin ölü, 300 Bin yaralı, 1700 kayıp ve 50.000 savaş sonrası intiharı

Vietkong ve Müttefikleri;

Çin Halk Cumhuriyeti             : 1,446 ölü, 4226 yaralı

SSCB                                     : 16 ölü

Kuzey Vietnam                       : 1 Milyon 176 Bin ölü, 600 Bin yaralı

Sadece Sivil Kayıplar;

Vietnam’lı (Kuzey + Güney)  : 4 Milyon ölü

Kamboçyalı                            : 1 Milyon ölü

Laoslu                                    : 50 Bin ölü

Tabi ki Rusyaların Afgan-Rus ve Çeçen savaşında yaptığı bombalamalar sonucu yaşanan sivil kayıpları ABD’den çok geri değildir. Savaşın yoğunluğu ve şiddeti daha hafif olması belki toplam ölü sayısının daha düşük olması sonucunu doğurmuştur. Ancak B-52 gibi Rus hava kuvvetlerinde de aynı görevi yapmak için üretilmiş TU-22M Backfire,Tu-95 Bear ve Tu-160 Blacjack gibi bombardıman uçakları bulunmakta ve bunlar son yıllarda Suriye’de Vietnam’daki B-52’ler kadar olmasa da çok ciddi sayılarda sivil ölümlerine sebebiyet vermişler isabetsiz ve hatta yüksek irtifadan bıraktıkları bombalama görüntüleri yansımıştır. Zaten Halep ve diğer şehirlerin durumu ortadadır. (Bkz; Uzmanı ile Havacılık Üzerine Söyleşi)

Rus Hava Kuvvetlerinin stratejik bombardıman uçağı TU-160’ı anlattığım ve B-1B ile biraz kıyasladığım daha önceki yazımın linkini stratejik bombardıman uçaklarına ilgi duyanlar için tekrar vereyim;

http://www.kokpit.aero/tu160-rus-bombardiman-ucagi

Kokpitaero sayfasında daha önce yayınlanan başka bir B-52 kazasına ait haberin linki de aşağıda. Acil inişe geçmeye çalışırken ABD topraklarına düşen bir B-52 ve hidrojen bombalarını anlatıyor.

http://www.kokpit.aero/b-52-nukleer-bomba-kaza

Bu da Guam’da kalkış anında alevler içinde kalan B-52 ile ilgili daha önceki haberimiz;

http://www.kokpit.aero/guam-b52-kazasi

Kaynak: www.kokpit.aero / Hakan Kılıç