4 Temmuz, ABD’nin Bağımsızlık Günü… Ama 1989 yılında Hollanda’da QRA olarak adlandırılan ‘Hızlı Reaksiyon Alarmı – Quit Reaction Alarm’ nöbet tutan ABD’li pilotlar için 4 Temmuz farklı bir tarih olacaktı. Doğu Almanya’dan gelen bir Mig-23 uçağı, Batı Almanya’nın hava sahasına tecavüz etmişti!
Hollanda’nın Soesterberg kenti yakınlarındaki hava üssünden hemen Amerikan Hava Kuvvetleri’ne ait iki F-15 uçağı havalandı. Bu iki uçağın pilotları J.D Martin ve Bill Murphy’ydi. Bayram nedeniyle rahat bir nöbet geçireceklerini düşünürken Amerikan Hava Kuvvetleri’nin 32. Avcı Filo’suna bağlı iki F-15’in görevi gerekirse Mig-23’ü vurmaktı…
Soğuk Savaş günlerinde hem batı hem de doğu bloğu, nükleer bir saldırı paranoyası yaşıyordu. Beklenmedik anda gelecek bir uçak veya atılacak bir füze ile nükleer savaşın başlayacağı konusunda yüzlerce askeri savaş senaryosu hazırlanmıştı. İki tarafın da buna göre hazırlıkları vardı. (Bkz; YERLİ UÇAK GEMİSİ NASIL OLACAK? | MİLLİ UÇAK GEMİSİ)
Contents
BAĞIMSIZLIK GÜNÜ PARANOYASI
ABD’de oluşan paranoyalardan biri de Sovyetler Birliği’nin bu saldırıyı 4 Temmuz Bağımsızlık Günü gerçekleştirebileceğiydi. Bilinçaltına yerleşen bu paranoya kuşkusuz Sovyetler tarafından da benzer bir konumdaydı.
Aslında olay, sabah saatlerinde Sovyetler Birliği Hava Kuvvetleri pilotu Albay Nikolai Skurigin’in Polonya sınırlarındaki Kolobzreg Üssü’nden Mig-23M tipi uçakla havalanması ile başladı. Rutin bir eğitim uçuşu gerçekleştirmeyi planlayan Albay Skurigin, uçağının ‘afterburner’ adı verilen ve kalkışta veya uçuşun gerektiği anlarında yüksek güç sağlayan sistemi devreye almıştı. Mig23M havalandıktan kısa bir süre sonra motordaki afterburner sisteminde arıza meydana geldi.
Giderek güç kaybeden motor, uçağı havada tutmakta zorlanıyordu. Albay Skurigin, tecrübeli bir pilottu. Hemen motora müdahale etti. Yeniden çalıştırmak üzere girişimde bulundu. Ancak teknik arıza nedeniyle motor yapılan müdahalelere cevap vermiyordu. (Bkz; İNSANLI VE İNSANSIZ UÇAKLARIN GELECEKTEKİ BİRLİKTELİĞİ VE F-35)
ALBAY SKURIGIN FIRLATMA KOLUNU ÇEKTİ
İrtifa kaybeden uçaktan yapılacak tek şey atlamaktı. Albay Skurigin, fırlatma koltuğunun halkasını çekti. Önce uçağın kanopisi, sonra da fırlatma koltuğu Mig-23M’den başarıyla ayrıldı. Bir kaç saniye sonra Albay Skurigin’in paraşütü açıldı.
Çok kısa bir süre sonra kendine gelen deneyimli pilot önce paraşütünü kontrol etti. Açılan paraşütle emniyetle yere iniyordu. Kafasını sağa-sola çevirip uçağı ararken Mig-23M’in sorunsuz olarak uçtuğunu görüp şaşırdı. Bir kaç saniye önce motoru uçağı havada tutamıyordu. Şimdi ise Mig-23 irtifa alıyordu!
Muhtemel Mig23’ün motoru yeniden çalışmıştı. Uçağın ‘hafiflemesi’ ile birlikte uçağın pilotun planladığı oto pilotu devreye girmişti. Mig-23 yavaş yavaş irtifa alıyordu. Polonya’dan havalanan uçak önce Doğu Almanya hava sahasına girdi. Sovyetler ne yapacaklarına karar verememişti. Mig23 istikrarlı olarak uçuşunu sürdürüyordu.
Pilotsuz savaş uçağı, Batı Almanya Hava Sahası’na doğru yaklaşırken, bölgede devriye görevinde olan NATO’ya ait E-3 AWACS Havadan İhbar Uçakları ‘bilinmeyen trafiği’ takibe almıştı. Bölgeye en yakın NATO üssü, Hollanda’nın Soesterberg kenti yakınlarındaydı.
Amerikan Hava Kuvvetleri’ne ait iki F-15 uçağı gelen Mig-23’ü karşılamak üzere sınıra yönlendirildi. Ayrıca iki F-15 de bölgede devriye uçuşu yapan AWACS uçağının yanına gönderildi. Bunun nedeni, Soğuk Savaş yıllarında Sovyetlerin saldırı planları arasında önce erken uyarıyı sağlayan AWACS uçaklarının devre dışı bırakılması yer almaktaydı…
39 BİN FEET’TEN UÇUYORDU
Bu sırada Mig-23M, 39 bin feet (yaklaşık 13 bin metre) irtifaya kadar çıkmıştı. Uçağın Batı Almanya hava sahasına girmesiyle F-15’lerin hemen koluna gelmesi bir oldu. Pilotların yere verdiği ilk mesaj ‘Mig-23M’de pilot yok’ idi. Kokpit bomboştu. Gövde ve kanatların altında füze veya bomba da yoktu. Peki ne yapılacaktı?
Uçağın rotasının altı, birbirine çok yakın yerleşim birimleri ile doluydu. Kontrol merkezinden F-15 pilotlarına gelen talimat “Yakıtı bitinceye kadar takip edin” oldu. Sovyetlerden ise bir ses gelmiyordu. F-15’ler kolda uçmaya devam etti. Sanki Mig-23M içinde pilot varmışçasına gökyüzünde ilerliyordu. (Bkz; İHA’LARIN GELECEĞİ VE TÜRKİYE -1)
.jpg)
EVE ÇARPTI!
Batı Almanya Hava Sahasından sonra uçağın istikameti Belçika oldu. F-15’lerin eskortuna Belçika Hava Kuvvetleri’ne ait F-16’lar da katılmıştı. Fransa ise sınır çok yakın olduğu için alarma geçmişti. Mirage 2000’ler havalanmış ve Mig23M’i bekliyordu. 39 bin feet irtifadan Mig-23M yavaş yavaş alçalmaya başladı. Uçağın sürati düşmüş ve artık egzozundan da ısı çıkmıyordu. Muhtemel olarak motor yakıtsızlık nedeniyle durmuştu. Uçağın alçalış irtifasına bakan pilotlar, uçağın muhtemel boş bir alana düşeceğini tahmin ediyordu.
Yumuşak bir şekilde irtifa kaybeden uçak, Belçika-Fransa sınırı yakınlarındaki Lille kasabası dışına düştü. Ancak vurduğu yerde bir çiftlik evi vardı. O sırada evde bulunan 18 yaşındaki bir genç hayatını kaybetti. Bölge itfaiyesi, yanan uçağı ve evi kısa sürede söndürdü.
NEDEN HABER VERİLMEDİ?
Olayın arkasından Belçika Hükümeti, Sovyetler Birliği’ne bir nota verdi. toplam 900 kilometre uçan ve pilotu atlayan Mig-23M için Sovyetler Birliği herhangi bir bilgi vermemişti. Yapılan görüşmeler sonrasında Sovyetler Birliği Belçika’ya 685 bin dolar tazminat ödemeyi kabul etti. Ayrıca uçağın pilotu Albay Nikolai Skuridin de uçağın çarptığı evin ailesine baş sağlığı dileklerini ileterek özür diledi.
KANATLARI HAREKETLİ
Mikoyan-Gurevich tasarımı Mig23, ileri ve geri hareket edebilen kanat sistemine sahip olarak tasarlanmıştı. Bu tür tasarım, ABD’de F-14 ve F-111 uçaklarına uygulanmıştı. Tek motorlu uçağın NATO çağrı adı ise Flogger’dı.
İlk uçuşunu 1967’de yapan Mig-23, aşşağı bak-vur olarak adlandırılan özel bir atış sistemine sahip ilk Sovyet uçağıydı. Daha sonra bu tasarım Mig-25’lere de uygulanacaktı. Hizmete 1970’de girmeye başlayan Mig-23’lerden toplam 5 bin adet imal edildi.
Bu uçak, Sovyetler Birliği Hava Kuvvetleri’nin yanı sıra ana kullanıcıları Suriye, Libya, Küba, Bulgaristan ve Hindistan Hava Kuvvetleri oldu. Hareketli kanat sistemine rağmen ağır bir uçak olan Mig23, bu uçağı 28 bin 700 libre itiş gücüne sahip Khatchaturov R-35-300 motoruna sahipti. Ağır bir uçak olan Mig-23, gelişmiş atış sistemleri ile öne çıkıyordu. Uçağın Mig-23M modeli ise ilk standart donanımla imal edilen modeliydi… (Bkz; BİR F-4 PHANTOM HİKAYESİ)
SURİYE MİG-23’ÜNÜ VURDUK
Uzun yıllar kullanılan uçağın görev yaptığı ülkelerden biri de Suriye’ydi. Sınır ihlali yapan Suriye Hava Kuvvetleri’ne ait Mig-23, tarihler 23 Mart 2013’ü gösterirken 182. Filo’ya ait 91-008 kuyruk numaralı F-16C uçağından atılan AIM-120 AMRAAM füzesiyle vurularak düşmüştü. Bu uçağın pilotu Mig-23’ü fırlatma koltuğu ile terk etmişti.
Kaynak: Kokpit Aero
